بررسی ویژگی‌های فنی- هنری و مضامین درهای چوبی دوره صفوی (مطالعه موردی در هفت‌رنگ و در گره‌بندی مشبک موزه آستان قدس رضوی)

Authors

Abstract:

تزیینات به کار رفته در درهای دوره صفویه جزو عناصر شاخص هنری ازنظر تنوع و زیبایی نقوش هستند، نقوش درهای دوره صفوی باهدف ایجاد تأثیرات عمیق زیبایی شناسانه در طرح‌ها از یک‌سو و بیان ویژه آن‌ها از سوی دیگر آگاهانه صورت پذیرفته است. اشکال مختلف در نقوش برای ایجاد ترکیب‌بندی زیبا بر اساس مضامین و اندیشه خلاقانه هنرمند بوده است. پژوهش حاضر در پی پاسخ دادن به این پرسش است: در درهای صفوی از چه نقش‌مایه‌های هنری و ترکیب‌بندی برای شکل‌گیری تزیینات استفاده شده است؟ این مقاله درهای صفوی را از جنبه‌های شیوه اجرا، عناصر تزیینی و مضامین موجود مورد مطالعه قرار می‌دهد، سپس به روش توصیفی _تحلیلی به مطالعه موردی در چوبی هفت‌رنگ و در گره بندی مشبک می‌پردازد. با مطالعه درهای دوره صفوی می‌توان اذعان داشت  که تغییر مذهب درروند شکل‌گیری نگاه هنرمندان به خلق آثار هنری در جنبه‌های مختلفی مانند شیوه اجرا، عناصر تزیینی و مضامین در مقایسه با دوره تیموری مؤثر بوده است. در دوره صفویه شاخصه‌ی اصلی که برای اولین بار در آثار چوبی این دوره رایج می‌گردد استفاده از منبت کتیبه در بائوی درهاست. به‌کارگیری اسلیمی‌های ابداعی و عناصر آن مانند سربند طوقی و اشکال ترنجی همچنین نقش‌مایه‌های ختایی (گل‌ها و غنچه‌های اناری) و مهم‌تر از آن استفاده از ترکیب‌بندی‌های ترنجی از شاخصه‌های عصر صفوی است. همچنین حرکت زنجیروار اسلیمی‌ها یادآور آفرینش انسان در جهان سرگردان و بازگشت دوباره او به مبدأ هستی است. کاربرد فراوان نقوش هندسی ستاره و شمسه را نیز می‌توان از یک‌سو با مفاهیمی همچون نور به‌عنوان تجلی وجود حق و از سوی دیگر آسمان به‌مثابه موطن انوار و تجلیات الهی نسبت داد. این نقوش بارنگ‌های ملایم و تضادهای دل‌نشین در هم می‌آمیزند و چشم را از کثرت می‌گذرانند تا به وحدت نائل آیند.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

معرفی و خوانش کتیبه های آثار فلزی عصر صفوی مطالعه موردی: نمونه های موجود در موزه آستان قدس رضوی

فلزکاری یکی از مهم ترین شاخه های هنر دوران اسلامی است که از جایگاه ویژه ای در تمامی ادوار برخوردار بوده است. یکی از بسترهای مطالعاتی و پژوهشی مناسب به منظور بررسی کتیبه نگاری، هنر فلزکاری می باشد. عصر صفوی یکی از دوره های شکوفا در هنر فلزکاری است که با تأثیرپذیری از مذهب تشیع هنرمندان، آیات و احادیث را در قالب کتیبه بر روی آثار فلزی منعکس کرده اند.نگارندگان در مقاله پیش رو با روش پژوهش توصیفی و...

full text

واژه‌های گویشی و فنی در وقف‌نامه‌های آستان قدس رضوی

آستان قدس رضوی یکی از بزرگ‌ترین نهادهای وقفی جهان است. بنیاد این تشکیلات اداری ـ موقوفاتی بر اسناد گسترده و انبوه این سازمان، به‌ویژه اسناد و متون وقفی آن استوار است؛ اسناد یگانه‌­ای که از لابه‌لای آن­ها نقش تأثیرگذار این نهاد در دگرگونی‌های تاریخی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور در سده­‌های گذشته آشکار می‌شود. این اسناد که از روزگاران گذشته به‌ویژه از دوره‌های صفویه، افشاریه، زندیه و قاجار...

full text

بررسی کتیبه های مجموعه آستان قدس رضوی در دوره صفوی

از جمله بناهای مهم مذهبی دوران اسلامی در ایران مجموعه حرم مطهر امام رضا (ع) در شهر مقدس مشهد می باشد که دارای کتیبه هایی زیبا و نقیس از ادوار مختلف اسلامی است. از مهمترین کتیبه های این مجموعه، کتیبه های متعلق به دوره صفوی می باشد. از آنجا که در دوران صفوی، فرهنگ هنری ایران زمین، وارد دوره جدیدی از شکوه و عظمت گردیده و بدین سبب از پایگاه خاصی در تاریخ هنر ایران برخوردار گشته، لزوم شناسایی و بررس...

15 صفحه اول

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

full text

مناسبات مالک و مستاجر در اراضی و املاک وقفی آستان قدس رضوی در عصر صفوی

هدف: مناسبات ارضی و ملک‌داری ایران در دورة صفویه به‌ویژه ازنظر رابطة بین مالک و مستأجر در قراردادهای اجاره درخور توجه است. هدف از این مقاله بررسی تعهدات و روابط مالک و مستأجر در املاک وقفی آستان قدس رضوی در دورة صفویه است. در این رابطه می‌توان به موضوع تعهدات مطرح در قراردادهای اجاره بین مالک و مستأجر اشاره کرد که تحلیل آن امکان تفسیر روابط اجتماعی و حقوقی دورة موردنظر را فراهم می‌آورد. روش/روی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 2  issue None

pages  11- 24

publication date 2018-03

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023